Bardzo często narkotyki dzielone będą na miękkie oraz twarde, choć kryterium w tym przypadku nie jest bezpośrednio i jasno ustalonym. Jako twarde najczęściej określać będziemy te z narkotyków, których używanie prowadzić będzie do silnego i trwałego uzależnienia, zwłaszcza kiedy łączy się to z następstwami na tle zdrowotnym. Za miękkie natomiast uznawać będziemy wszystkie te, które uzależniają, jednak w stopniu o wiele mniejszym, czy też wcale. Podział takowy będzie miał prawne znaczenie między innymi na terenie Holandii, gdzie używanie miękkich narkotyków jest legalne, między innymi marihuany. Do narkotyków twardych zaliczymy przeważnie heroinę, morfinę, czy też kokainę, natomiast do miękkich oprócz wymienionej wcześniej marihuany także LSD oraz haszysz. Sporne kwestie budzić będzie cały czas między innymi klasyfikacja tak zwanych psychodelików. W tej grupie znaleźć będziemy mogli bardzo wiele substancji, które pomimo tego, że posiadają zagrożenie dla naszego zdrowia nie wywołują uzależnienia, stąd bardzo często nie są one w ogóle traktowane w kategorii narkotyków. W Polsce wszystkie z nich będą nielegalne, jednak w przypadku Holandii podział ten czasami będzie nie do końca jasnym, właśnie w przypadku psychodelików, o których mowa.
